Project titel: Identificatie van immunoglobuline specifieke T cel receptoren voor de
behandeling van multipel myeloom en de ziekte van Waldenström.
Eiwitten zijn belangrijke bouwstenen van menselijke cellen, verschillende eiwitten hebben verschillende functies en zijn nodig voor de cel om te overleven en functioneren. In cellen worden eiwitten continu in kleine stukjes geknipt (peptiden) en in een bepaalde structuur, het HLA*, naar het oppervlak van de cel gebracht. Eenmaal op het oppervlak kan het peptide in combinatie met het HLA door T-cellen herkend worden. Dit maakt onderdeel uit van de kwaliteitscontrole in ons lichaam, waarin ons immuunsysteem constant op patrouille is om zieke cellen, die bijvoorbeeld door virus geïnfecteerd zijn, te detecteren. Patrouillerende T-cellen hebben sensoren, T-cel receptoren, waarmee ze kunnen zien of een vreemd peptide aanwezig is. Naast het herkennen van virus geïnfecteerde cellen, zijn sommige T-cellen in staat om kankercellen te herkennen.
In de afgelopen jaren zijn immuuntherapieën, die als doel hebben het stimuleren van een immuunrespons tegen kanker, sterk ontwikkeld. T-cellen die aangepast zijn om het CD19 eiwit op het oppervlak van leukemiecellen te kunnen herkennen zijn erg succesvol gebleken voor de behandeling van acute lymfatische leukemie.
Multipel myeloom en de ziekte van Waldenström hebben dit CD19 eiwit niet op het oppervlak van de cel zitten, waardoor deze behandeling niet voor deze ziekten gebruikt kan worden.
Om toch deze ziekten te kunnen behandelen met immuuntherapie is het van belang om receptoren te zoeken die eiwitten of peptiden kunnen herkennen die aanwezig zijn op deze cellen.
In dit onderzoek is in het bloed van gezonde donoren gezocht naar T-cellen die specifiek kankercellen herkennen. Er zijn duizenden verschillende T-cellen getest. En die T-cellen, die een T-cel receptor hebben waarmee ze wel tumorcellen maar geen gezonde cellen herkennen, zijn geselecteerd.
In het laboratorium is het mogelijk de genetische code van de T-cel receptoren van deze T-cellen bepalen. Dit stukje genetische informatie kan overgezet worden naar T-cellen van iemand anders, dit heet gentransfer. De T-cellen krijgen door dit stukje genetisch materiaal de nieuwe T-cel receptor. Vervolgens wordt getest of de T-cellen met hun nieuwe T-cel receptor tumorcellen van een patiënt aan kunnen vallen.
Omdat iedere persoon en iedere tumor uniek is kan met een goede T-cel receptor slechts een deel van de patiënten behandeld worden. Het is bovendien van belang om de tumor met meerdere T-cel receptoren aan te vallen om de kans op resistentie te verkleinen.
In dit onderzoek is men erin geslaagd om een aantal veelbelovende T-cel receptoren te vinden. Deze T-cel receptoren herkennen peptiden afkomstig van een twee verschillende immunoglobuline eiwitten in verschillende HLA-structuren. Deze immunoglobuline eiwitten worden gemaakt door multipel myeloom cellen bij een deel van de patiënten. In deze studie is aangetoond dat deze T-cel receptoren in staat zijn om specifiek multipel myeloom cellen van patiënten aan te vallen. Deze T-cel receptoren zijn daarom veelbelovend voor de behandeling van patiënten met multipel myeloom en zullen in vervolgonderzoek verder onderzocht worden.
* HLA staat voor Humaan Leukocyten Antigeen. Het zijn kenmerken van lichaamscellen die het lichaam vertellen of ze passen bij het eigen lichaam. Passen ze niet bij het eigen lichaam dan ontstaat een afweerreactie.
